اگر چربی ذخیره شده در کبد حدود ۵ الی ۱۰ درصد وزن اندامهای بدن را تشکیل داده باشد، مبتلا به کبد چرب خواهید بود. بیماری کبد چرب دو نوع است یک نوع آن با نام کبد الکلی و دیگری با نام کبد چرب غیر الکلی شناخته میشود. کبد چرب حاملگی شرایط نادر دیگری است که به هنگام تجمع چربی در کبد در زنان باردار رخ میدهد. کبد یکی از اندامهایی است که به سختی در بدن کار میکند.
این اندام بدون خستگی بدن را سم زدایی میکند، صفرای مورد نیاز برای هضم چربی را تولید می کند، هورمونها را میشکند و ویتامینها، مواد معدنی و آهن مورد نیاز و ضروری بدن را ذخیره مینماید. به همین خاطر است که باید از کبد خود مراقبت کنیم و سعی کنیم به طور مداوم عملکرد آن را مورد بررسی قرار دهیم. مسئولیت کبد پردازش مواد مغذی جذب شده توسط روده است تا بدن بهتر و به شیوه موثرتر آن را جذب نماید. کبد همچنین ترکیبات خون را تنظیم میکند تا بتواند پروتئین، چربی و قند آن را در یک سطح متعادل نگه دارد. در نهایت، این اندام سموم را از خون دفع میکند و الکل و سایر داروها را میشکند.
افرادی که با بیماری کبدی دست و پنجه نرم میکنند، مدیریت چربی توسط سلولهای کبد با اختلال مواجه میشود. به همین خاطر، چربی در کبد تجمع پیدا می کند. این شرایط عدم تعادل بین مصرف چربی و اکسیداسیون و خروج آن است. امروزه افراد بیشتر از قبل با سموم محیطی مواجه هستند و این موارد از طریق محیط کار یا غذاهایی که مصرف میشود وارد بدن میگردد. به همین خاطر مراقبت از سلامت کبد از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
انواع بیماری کبد چرب:
بیماری کبد الکلی نتیجه نوشیدن الکل بیش از حد است. این شرایط ارتباط مستقیمی با مقدار الکلی که مینوشید دارد. خون شما قادر نیست به درستی الکل را بشکند و همین امر بر روی کبد تاثیر میگذارد. این بیماری همچنین ممکن است شرایط ارثی باشد زیرا ژنهایی که از پدر و مادر به فرزند می رسند شانس ابتلا به چنین شرایطی را افزایش میدهند.
بیماری کبد چرب غیر الکلی(NAFLD) یکی از شایع ترین بیماریها در جهان غرب است. این بیماری نیز یکی از شایع ترین اشکال بیماری مزمن کبدی در نظر گرفته میشود و یکی از موارد شایع در میان سایر بیماریهای مزمن کبدی است. کبد چرب غیر الکلی، در افرادی که اضافه وزن دارند و میانسال هستند بیشتر دیده میشود اما اخیرا تعداد کودکانی که به این شرایط دچار میشوند نیز افزایش پیدا کرده است.
افرادی که به NAFLD مبتلا هستند سطح بالایی از کلسترول را دارند و به دیابت نیز مبتلا هستند. به طور معمول این شرایط مرتبط با سوء تغذیه، داروها، بیماری کبدی به ارث رسیده، کاهش وزن سریع و باکتری زیاد در روده کوچک است. سه نوع NAFLD وجود دارد. که هر کدام از آنها را در ادامه شرح خواهیم داد:
علائم بیماری کبدی:
معمولا هیچ نشانه ای در مورد بیماری کبد چرب وجود ندارد بنابراین ممکن است سالها با این شرایط زندگی کنید و اصلا متوجه آن نشوید. در اثر گذشت زمان، برخی از نشانهها خود را نشان میدهد. این نشانهها شامل موارد زیر است:
برخی از اوقات کبد چرب به سیروز منجر میشود. سیروز بیماری است که در آن وزن کبد حدود سه پوند میشود. این گزینه یکی از انواع خطرناک و تهدید کننده زندگی از بیماری کبد چرب است. در اثر گذشت زمان، بافتهای سالم کبد با بافتهای زخمی جایگزین میشود و همین امر مانع از عملکرد درست کبد خواهد شد. بافتهای زخمی جلوی گردش خون از طریق کبد را میگیرند و پردازش مواد مغذی، هورمونها ، داروها را کندتر میسازند و باعث میشوند مواد سمی در داخل بدن باقی بمانند.
نشانههای سیروز کبدی شامل تجمع مایع در بدن،ضعف عضلات، خونریزی داخلی، زرد شدن پوست و چشم و از کارافتادگی کبد است. معمولا بیماری کبد چرب تنها بعد از بررسی و معاینات پزشکی قابل تشخیص است. بررسی های پزشکی و دستگاههایی وجود دارد که میتوان از آن برای تشخیص تشکیل NAFLD استفاده کرد. پزشک ممکن است متوجه شود که کبد بیمار بزرگتر از حد واقعی آن است. این بیماری را میتوان با انجام ازمایش خون نیز تشخیص داد. تعداد زیاد برخی از آنزیمها نشان دهنده بیماری کبد چرب است. سونوگرافی را نیز میتوان برای بررسی دقیق تر کبد مورد استفاده قرار داد.
بیوپسی یا برداشت بافت نیز تشخیص NAFLD را ممکن میسازد. پزشک میتواند بخشی از کبد را با سوزن بردارد و آن را مورد بررسی قرار دهد. اگر فکر میکنید در معرض خطر ابتلا به NAFLD قرار دارید یا نشانههای موجود را در خود شناسایی کردید بهتر است به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.
رژیم غذایی مخصوص درمان کبد چرب
سلامت کبد به صورت مستقیم با آنچه میخورید در ارتباط است اگر یک رژیم غذایی سالم و مغذی داشته باشید میتوانید سالها از سلامت کبد خود لذت ببرید و در صورتی که با مشکل کبدی مواجه هستید نیز میتوانید با تغییر سبک زندگی و استفاده از رژیم غذایی سالم به بهبود وضعیت کبد خود کمک کنید.
برای پاکسازی کبد چه بخوریم؟
کبد یکی از اعضای مهم و ضروری برای سلامت بدن است. بدن برای حذف سموم، تجزیه هورمون ها، پاکسازی خون، هضم چربی و ذخیره سازی مواد معدنی و ویتامین های ضروری به کبد نیاز دارد. علاوه بر این، کبد یکی از اندام های پرکارکرد در بدن محسوب می شود. از آنجایی که این روزها تعداد آلاینده ها و سموم در هوا و غذاها افزایش یافته است، بدن برای خلاص شدن از شر آن ها به کبد نیاز دارد.
جمع آوری کننده مطلب: مراقب محترم سلامت سرکار خانم آرام مقدم
تایید کننده مطلب: معاونت آموزشی دوره اول جناب آقای کریمی