درس ریاضی یکی از مهم ترین دروس در مقطع دبستان است. با توجه به مهم بودن آن، ضعف در این درس، می تواند باعث نگرانی اولیا و دانش آموزان این مقطع شود.
البته که ضعف در درس ریاضی مسئله ای رایج میان دانش آموزان ابتدایی است که بسیاری علت این ضعف مشکل ساز را، نمی دانند.
در ادامه قصد داریم درباره علل ضعف در درس ریاضی در مقطع دبستان و راهکارهایی برای برطرف کردن آن و هدف های آموزش از درس ریاضی صحبت کنیم.
3 علت اصلی ضعف در درس ریاضی در مقطع ابتدایی
برای برطرف کردن هر مشکلی در قدم اول باید علت آن را ریشه یابی کرد تا با توجه به شرایط ازمیان راهکار ها و راه حل های پیشنهادی، مناسب ترین راهکار را انتخاب کرد.
برای رفع ضعف در درس ریاضی در قدم اول باید علت اصلی آن را شناسایی کرد از جمله علت های ضعف در درس ریاضی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
مشکلات مربوط به معلمان ابتدایی و مشکلات مربوط به تدریس این درس
به دلیل رشد ذهنی و منطقی در نسل های مختلف دانش آموزان، معلمان باید به موازات رشد ذهنی آن ها، با فراگیری روش های جدید آموزشی و مطالعه کتاب های روانشناسی خود را به روز کرده اما به دلایلی نامعلوم معلمان به این موضوع بسیار مهم توجه چندانی نمی کنند و ارتباط موثر میان دانش آموز و معلم از بین می برند.
یکی دیگر از مشکلاتی که باعث سرخوردگی یا زدگی از درس ریاضی می شود، سخت گیری های بیجای معلمان است. خوب است بدانیم که هر درسی در جای خود مهم و ضروریست.
تدریس درس ریاضی می تواند با مشکلات زیادی رو به رو باشد چرا که معلم نمی تواند درس را تمام و کمال به دانش آموزان بیاموزد. یادگیری روش های تدریس ابتدایی برای معلمان ابتدایی ضروری است چرا که درس پیجیده ی ریاضی را باید با روشی آسان و قابل فهم به دانش آموزان ابتدایی تدریس کنند.
گاهی معلم با ایجاد یک تغییر کوچک در گروهبندی‌های کلاسی می‌تواند به تقویت دانش آموزان ضعیف‌تر کمک کند. کودکان از یکدیگر چیزهای زیادی فرامی‌گیرند. تلاش کنید تا در گروهبندی‌ها ترکیب مناسبی از دانش‌آموزان قوی، متوسط و ضعیف را قرار دهید. محیطی را فراهم کنید تا بتوانند به یکدیگر آموزش بدهند و از یکدیگر فرابگیرند.
مشکلات مربوط به خود دانش آموز
مهم ترین علت ضعف در درس ریاضی مربوط به نارسایی هایی است که در میان دانش آموزان دبستانی پیش می آید. به طور کلی این نارسایی ها در چهار دسته تقسیم می شود:
روان درمانی نیز به عنوان روشی مؤثر در رابطه با تقویت درس ریاضی شناخته می‌شود؛ البته نه در رابطه با تمام دانش آموزان.
یک دسته دانش آموزانی هستند که به خاطر خلقیات شخصی، خاطرات ناخوشایند و … نسبت به درس ریاضی بی‌علاقه‌اند و نمی‌توانند آن را آموزش ببینند.
دسته دیگر دانش‌آموزانی که دچار مشکل اختلال ریاضی هستند. هر دو دسته با استفاده از روان‌درمانی می‌توانند ریشه مشکلات خود را بیابند و وضعیت خود را بهبود دهند. با رفع مشکلات ریشه‌ای، شاهد عملکرد بهتر دانش آموز در درس ریاضی خواهید بود.
درماندگی آموخته شده چیست؟
بسیاری از ناتوانی های ما به دلیل یادگیری است نه این که واقعا نمی توانیم؛ یعنی باور می کنیم که ناتوانیم و کنترلی بر محیط خود نداریم. وقتی فردی به کاری مشغول می شود، انتظار نتایج خوب را دارد.
وقتی بین فعالیت و نتیجه رابطه ای دیده نمی شود فرد دچار درماندگی آموخته می شود مانند دانش آموزی که چندین بار با درس خواندن به نتیجه ی مطلوب که نمره ی خوب است نمی رسد
پس به این باور می رسد که هرگز نمی تواند این درس را یاد بگیرد و در شرایطی که می تواند به خوبی درس را فرا بگیرد، عقب نشینی می کند.
مشکلات مربوط به خانواده و شرایط خانوادگی:
بسیاری از مشکلات دانش آموزان به علت جو خانه و خانواده است که محیطی مناسب را برای دانش آموزان فراهم نمی آورد و در بعضی از مواقع به دانش آموز این باور را می دهد که او در این درس ضعیف است و کاری از دستش بر نخواهد آمد.
راهکارهایی برای رفع ضعف در درس ریاضی در مقطع دبستان
روش های بسیاری برای رفع مشکلات و ضعف ریاضی وجود دارد اما آنچه حائز اهمیت است راهکار متناسب با مشکل می باشد. در ادامه به ارائه راهکار هار رفع ضعف در ریاضی دبستان می پردازیم.
راهکارهای مربوط به به معلمان ابتدایی و تدریس این درس
با پیشرفت تکنولوژی در همه ی زمینه ها، روش های تدریس ریاضی ابتدایی نیز تغییر زیادی کرده است و فناوری به کمک معلمان آمده تا تدریسی جالب تر و موفق تری داشته باشند. معلمان با گذراندن دوره های مختلف و یاد گرفتن روش های جدید تدریسی می توانند توجه دانش آموزان را بیش از پیش به خود جلب کنند.
علاوه بر آن معلمان باید با مطالعه کتاب های روانشناسی، روش های ارتباطی با دانش آموزان ابتدایی را بیاموزند تا در صورت به وجود آمدن مشکلی بتوانند با رابطه ی گرم و صمیمی شان با دانش آموز، مشکل را حل کنند.
روش های بسیاری وجود دارد که معلمین با بهره‌گیری از آنها می توانند میزان بازدهی یادگیری دانش آموزان را در درس ریاضی افزایش دهند ضمن انکه جذابیت یادگیری ریاضی را افزایش دهند و باعث علاقه مندی دانش‌آموزان به درس ریاضی شوند. از روش های موثر در این امر می توان موارد زیر را نام برد. برای کسب اطلاعات بیشتر بر روی لینک های زیر کلیک نمایید.
راهکارهایی در مورد مشکلات دانش آموزان
مشکلات مربوط به خانواده و شرایط خانوادگی
اعضای یک خانواده تا جایی که می توانند، باید محیطی آرام را برای درس خواندن و یادگیری دانش آموزان به وجود بیاورند.
البته علاوه بر محیط آرام برای درس خواندن، دانش آموزان نیاز دارند که از جانب خانواده درک و حمایت شوند. خیلی از اوقات خانواده‌ها با مشاهده ضعف ریاضی فرزند خود، بدون اطلاع درباره اینکه عوامل بسیار متعددی می‌تواند روی درس ریاضی او اثر بگذارد، او را با سایر افراد مقایسه می‌کنند.
امکانات و محیطی را که برای او فراهم کرده‌اند به رخش می‌کشند و موجب تخریب شخصیتی کودک می‌شوند. بهتر است خانواده تا جای ممکن اطلاعات خود را در این زمینه تقویت کند و با درکی همه‌جانبه به دنبال ریشه مشکل فرزند خود باشد تا بتواند آن را حل کند.
گاهی، تمرکز بر روی کارهایی که کرده‌ایم، ما را از کارهایی که باید انجام دهیم غافل می‌کند.
هدف های آموزش درس ریاضی که هیچ کس به شما نمی گوید
یکی از دلایل بی علاقگی دانش آموزان به درس ریاضی، بی توجهی به اهداف آموزش آن است. دو تا از مهم ترین هدف های آموزش این درس:
روش های تقویت ریاضی در ابتدایی
فراگرفتن درس ریاضی برای برخی از دانش‌آموزان کار بسیار ساده‌ای است. برای برخی دیگر اصلا اینطور نیست. آنها نمی‌توانند یا نمی‌خواهند که مفاهیم ساده و در عین حال پیچیده‌ی ریاضیات را درک کنند و یاد بگیرند. برخی از معلمین یا والدین در برخورد با همچین دانش آموزانی دچار خشم می‌شوند و از روش‌های نادرستی او را به سمت یادگیری هل می‌دهند. در صورتی که تقویت ریاضی ابتدایی با یک‌سری ترفندها و راهکارها به سادگی انجام می‌شود.
در این مقاله راهکارهای مختلفی آورده‌ایم که با کمک آنها می‌توانید به فرزند یا دانش‌آموز خود کمک کنید. طبق تجربه این روش‌ها می‌توانند کمک شایانی در رابطه با مشکل ریاضی کودکان ابتدایی باشند.
بررسی علل ضعف دانش آموزان در درس ریاضی
همان‌طور که گفتیم، برخی از کودکان دچار اختلال ریاضی هستند. برخی از معلمین، با دیدن هر کودکی که در یادگیری درس ریاضی مشکل دارد این تشخیص را می‌دهند که او دچار این اختلال است. برخی نیز حتی اگر با کودکی با این اختلال روبرو شوند، نمی‌توانند مشکل او را تشخیص بدهند.
کودکان با هم متفاوت‌اند و ضعف آنها در درس ریاضی همیشه دارای یک ریشه خاص نیست. اولین راهکار تقویت ریاضی در ابتدایی این است که بدانیم کودک دقیقا به خاطر چه چیزی در ریاضیات مشکل دارد؟ عدم حضور در کلاس، عدم تعامل درست با معلم، عدم شرایط تمرین مناسب یا اختلال یادگیری درس ریاضی؟
روش های کاربردی تقویت ریاضی ابتدایی
بعد از تشخیص و ریشه‌یابی مشکلات دانش آموزان در درس ریاضی و بررسی عوامل و شرایط بروز اختلال و ایجاد مشکل در یادگیری ریاضی می توان موارد زیر را به عنوان راهکارهای تقویت ریاضی در ابتدایی مورد استفاده قرار داد.
اگر کودک دچار اختلال ریاضی باشد، باید بتوانیم به خوبی او را درمان کنیم. اگر کودک دچار این اختلال به حال خودش رها شود، قطعاً در مقاطع تحصیلی بالاتر با مشکلات عدیده‌ای روبرو می‌شود که مسیر تحصیل را برای او سخت و گل‌ها غیرممکن می‌کند.
کودکان ممکن است تا بزرگ‌سالی همچنان در ساده‌ترین مفاهیم ریاضیات مشکل داشته باشند و به همین ترتیب مفاهیم پیچیده‌تر را درک نکنند. بیشتر این کودکان به کندذهن بودن، تنبل بودن و … متهم می‌شوند و کل اعتماد به نفس خود را از دست می‌دهند. در صورتی که هوش آنها کاملاً طبیعی است و در زمینه‌های دیگر با همسن و سال‌های خود برابر و گل‌ها برتر‌اند.
یکی از بهترین روش‌ها برای تقویت ریاضی ابتدایی استفاده از بازی‌‌های آموزشی است. به طور کلی بازی کردن، نه تنها در درس ریاضی؛ بلکه در هر کلاس آموزشی‌ای می‌تواند مؤثر و مفید باشد. بازی کردن باعث می‌شود تا دانش‌آموز، بدون تنش و اضطراب و به صورت غیر مستقیم مفاهیم را فرابگیرد. با محیط کلاس و مدرس خود بهتر تعامل برقرار کند و در نتیجه رغبت بیشتری برای فراگیری مسائل مختلف از خود نشان بدهد.
تقویت ریاضی ابتدایی با استفاده از بازی برای همه کودکان مخصوصاً کودکان دارای اختلال ریاضی جزو واجبات است. تجربه نشان داده که استفاده از بازی‌ها حتی برای پیچیده‌ترین مفاهیم ریاضی مؤثر است. یادگیری عمیقی که به طریق بازی انجام شده باشد، هیچ وقت از ذهن کودک خارج نمی‌شود.
به طور کلی، بهترین کتاب برای آموزش ریاضی ابتدایی به کودکان همان کتاب درسی است. اما ایشنایین به این معنی نیست که باید سایر کتاب‌های آموزشی را نادیده بگیریم. کتاب‌های آموزشی نقش مکمل کتاب درسی را ایفا می‌کنند و استفاده از آنها یکی از مؤثرترین روش های تقویت ریاضی در ابتدایی است.
کتاب کمک درسی، می‌تواند در کودک حس تازگی و تنوع ایجاد کند و با در اختیار گذاشتن بستری مناسب امکان انتقال مفاهیم را برای معلمین و والدین راحت‌تر نماید.
فضای دیجیتالی امروزه، به طرز عجیبی با زندگی ما عجین شده است. حتی کودکان نیز از این فضا دور نیستند و به آن علاقه نشان می‌دهند. ایجاد محیط آموزشی در این فضا یکی از مؤثرترین روش‌ها است.
استفاده از یک نرم افزار مناسب برای آموزش ریاضی به کودکان می‌توان به تقویت مهارت‌های آنها کمک شایانی بکند. نرم افزارها و فیلم های آموزشی متعددی طراحی شده‌اند که با بهره‌گیری از آموزش تعاملی و فعال و انتقال مفهومی مطالب زمینه را برای یادگیری بهتر و تقویت درس ریاضی مهیا می سازند.
هر چقدر که معلمین در انتقال درست مفاهیم موفق‌تر باشند و با شیوه‌های استاندارد تدریس ریاضی آشناتر باشند، دانش‌آموزان کلاس نیز عملکرد بهتری از خود نشان می‌دهند.
در کلاس‌هایی که اکثر دانش آموزان در سطح قابل قبولی نیستند و نیاز به آموزش دارند، نوع تدریس مشکل دارد. برخی از معلمین با اینکه سطح علمی بسیار بالایی دارند در انتقال آن به کودکان ابتدایی دچار مشکل‌اند.
تنها راهکار تقویت ریاضی ابتدایی در همچین مواقعی بهبود روش تدریس معلمین است. انواع روش تدریس درس ریاضی ابتدایی وجود دارد که معلمین عزیز با در نظر گرفتن سطح دانش‌آموزان، سن و سال، شرایط و امکانات در دسترس می‌توانند از آنها برای آموزش بهتر درس ریاضی بهره‌مند شوند.
دانش آموزان روی یکدیگر تأثیر می‌گذارند. آنها از یکدیگر می‌آموزند، انگیزه می‌گیرند و رشد می‌کنند. گاهی ایجاد یک گروه‌بندی کلاسی درست برای درس خواندن و انجام برخی از تمرین‌ها از بهترین راهکارهای تقویت ریاضی در ابتدایی است. در گروه‌های کلاسی دانش آموزان به بیانی ساده‌تر به توضیح مساله‌ای خاص می‌پردازند به گونه‌ای که درک آن برای هم کلاسی‌هایشان قابل درک‌تر می باشد. علاوه بر این باعث تقویت مهارت کارگروهی و مشارکت نیز می‌شود.
سعی کنید در کلاس یک گروه‌بندی مناسب ایجاد کنید و دانش‌آموزان را با توجه به شناخت شخصیتی و مهارتی‌ای که از آنها دارید در کنار یکدیگر قرار بدهید. دانش آموزان رئوف و مهربان و بخشنده‌ای که ریاضیات قوی‌ای دارند به خوبی می‌توانند مشکلات هم‌گروهی‌های خود را رفع کنند.
تشویق و ایجاد انگیزه از بهترین روش های تقویت ریاضی در ابتدایی است. سعی کنید در آنها هدف ایجاد کنید. به زبان کودکانه به آنها بگویید که ریاضی چه کمکی می‌تواند به آنها بکند. برخی از کودکان به برخی مشاغل علاقه زیادی دارند. پایه و اساس خیلی از این مشاغل ریاضیات است و هر فردی برای ورود به آنها باید ریاضیاتی قوی داشته باشد. این مشاغل را به آنها معرفی کنید.
همچنین می‌توانید برای دانش آموزانی که تلاش خود را زیاد می‌کنند و نمره خود را ارتقا می‌دهند جایزه در نظر بگیرید.
از دیگر روش‌های موثری که باعث ایجاد انگیزه و علاقه‌مندی دانش آموزان به یادگیری درس ریاضی می‌شود و یادگیری ریاضی را به یک فرایند هیجان انگیز برای آنها تبدیل می کند می توان موارد زیر را نام برد.
محل نشستن دانش آموز در کلاس می‌تواند روی قدرت تمرکز او تأثیر به سزایی بگذارد. اگر یک دانش آموز در درس ریاضی ضعیف عمل می‌کند، سعی کنید محل نشستن او را سر کلاس تغییر دهید و او را روی صندلی جلو بنشانید. در صندلی جلو تعامل دانش آموز با معلم بهتر است، راحت‌تر می‌تواند سوال بپرسد و تمرکز او برای گوش دادن به درس نیز بالاتر است. همچنین او به خاطر اینکه بیشتر تحت نظر معلم است تلاش بیشتری از خود نشان می‌دهد.
البته به خاطر داشته باشید که محتاطانه این کار را انجام بدهید. دانش آموز نباید حس کند که به خاطر ضعف در یادگیری دچار تغییر مکان شده است؛ چرا که ممکن است اعتماد به نفس خود را از دست بدهد یا دچار استرس و اضطراب گردد.
همکاری والدین بسیار مهم است. مخصوصاً اگر ضعف کودک در ریاضیات ناشی از وجود یک اختلال باشد. درباره ضعف کودک با والدین صحبت کنید و از آنها بخواهید تا به صورتی اصولی در خانه با او تمرین کنند.
توضیح درست از شرایط کودک و آگاهی دادن درباره رفع مشکلات موجود به خانواده‌ها از بهترین روش های تقویت ریاضی ابتدایی است.
همچنین خیلی از کودکان به خاطر عوامل محیطی خانوادگی نسبت به یادگیری ضعف دارند. با برطرف کردن این عوامل می‌توانند مانند سایر هم‌سالان خود در درس ریاضی تا حد قابل قبولی پیشرفت کنند. داشتن محیط مناسب برای پیشرفت حق هر دانش آموزی است و باید جدی گرفته شود.
جمع آوری کننده مطلب: آموزگار محترم دوم سرکار خانم داستان
تایید کننده مطلب: معاونت آموزشی دوره اول جناب آقای کریمی