روش صحیح درس خواندن به لوازم و عواملی نیاز دارد که لازم است تا هر فرد و مخصوصا دانشآموزان آنها را بیاموزند. درس خواندن برای بسیاری از دانشآموزان از سختترین کارهای دنیاست. علت این امر میتواند عدم آگاهی آنها از روشهای صحیح و اصولی مطالعه باشد. در واقع درس خواندن هنری است که ظرافتهای خاص خود را دارد؛ و در صورتی که این ظرافتها به کار گرفته شود، کسب موفقیت امری حتمی و بدیهی است. از شیوههای مطالعه علمی که بسیاری از صاحبنظران به آن معتقد هستند عبارت است از:
پیشخوانی و پسخوانی: به این معنا که دانشآموزان همیشه یک درس از معلم جلوتر باشند تا آمادگی ذهنی برای یادگیری درس را به دست آورند و پس از یادگیری هر درس توسط معلم، یک بار دیگر به مطالعه و مرور آن بپردازند.
سؤال کردن: به منظور تثبیت مطالب، دانشآموزان میبایست همواره خود را در معرض پرسش و پاسخ قرار دهند و به طور مداوم پرسشها را از خود بپرسند.
نشاندار کردن مطالب مهم: بهتر است دانشآموزان به هنگام مطالعه هر مطلب، کلمات کلیدی را نشاندار کنند تا زمان مرور و جمعبندی مطالب، کار راحتتری داشته باشند. نکتهای که در این زمینه بهتر است مد نظر قرار گیرد این است که مطالبی که نشاندار میشوند نباید بیش از ۱۰ درصد کل مطلب باشند.
مرور و تکرار مطالب: به منظور انتقال مطالب از حافظه کوتاهمدت به حافظه بلندمدت لازم است تا مفاهیم به طور مداوم مرور و تمرین شوند. مقدمات مطالعه
برای مطالعه با کیفیت میبایست یک مکان انتخاب شود و آن مکان تغییر نکند.
در محیط مطالعه، نباید عواملی که باعث پرت شدن حواس میشوند، اعم از کتاب غیر درسی، روزنامه، تلفن همراه، عکس و… وجود داشته باشند.
محیط مطالعه آرام باشد.
در حین خستگی و خوابآلودگی از مطالعه کردن پرهیز شود.
بهداشت مطالعه
هوا و نور: کیفیت هوای تنفسی هم از نظر ایجاد نشاط و هم از لحاظ فراهم آوردن موجبات کسالت، از اهمیت بالایی برخوردار است. تنفس در اتاق دربسته که هوا به مقدار کافی در آنجا وجود ندارد، کار درستی نیست.
جهت تابش نور: نور باید از بالا و با زاویه تقریبی ۴۵ درجه به کتاب و کاغذ بتابد؛ زیرا اگر نور طبق این روال بر متن نتابد، خصوصاً هنگام نگارش باعث ایجاد سایه دست بر روی کاغذ میشود که در دید اشکال ایجاد کرده و در نتیجه باعث خستگی چشمهای فرد میشود.
در حین خستگی و خوابآلودگی از مطالعه کردن پرهیز شود.
افزایش و تقویت تمرکز در روش صحیح درس خواندن
کنترل اضطراب
اضطراب به خودی خود بد نیست. از نظر روانشناسی، وجود میزانی از اضطراب برای تحریک انگیزهها لازم است. مشکل زمانی شروع میشود که شدت اضطراب افزایش یابد. اضطراب زیاد نه فقط کمکی به یادگیری و موفقیت نمیکند، بلکه مانعی برای آن محسوب میشود.
تقویت روانی
میتوانید روشهایی را برای تقویت روانی و افزایش روحیه پیدا کنید. روحیه جسارت و جرئت را در خود تقویت کنید.
کنترل افکار مزاحم
بین موانع تمرکز حواس، افکار مزاحم نقش مهمتری دارند. معمولاً این افکار منشأ ذهنی و درونی دارند که باید از آن دوری کرده و آنها را کنترل کرد. این عوامل شامل یادآوری خاطرات تلخ و شیرین یا غوطهور شدن در تخیلات یا مواردی مثل احساس درد، رنج، غم و غصه، نگرانی، گرسنگی و تشنگی یا سردی و گرمی، ترس، خشم و شادی، سردرد و… است.
نکات مهم در انجام روشهای صحیح درس خواندن
برخی از شیوهها و نکات مؤثر برای مطالعه که به یادگیری بهتر میانجامد عبارتاند از:
پیش از شروع برنامهریزی داشته و مشخص کنید چه مباحثی را میخواهید بخوانید.
سعی کنید در فواصل زمانی کوتاه اما پیوسته درس بخوانید.
مکان مطالعه و درس خواندن را به صورت متناوب تغییر دهید.
با صدای بلند بخوانید، گویی برای خود در حال تدریس هستید.
مطالعه گروهی و انجام تکالیف به صورت گروهی، مثل رفتن به کتابخانه و تبادل نظر در یافتن پاسخ درست در افزایش انگیزه و آمادگی بسیار مؤثر است.
از فلش کارتهای مرتبط استفاده کنید.
از خودتان امتحان بگیرید.
مبحثی را بر اساس سلیقه حذف نکنید، هر قسمت از درس اهمیت خود را دارد.
استراحت و خواب کافی را فراموش نکنید.
خود را غرق جزوهها و منابع درسی متعدد نکنید.
جمع آوری کننده مطلب: آموزگار محترم پایه سوم سرکار خانم توکلی
تایید کننده مطلب: معاونت محترم آموزشی دوره اول آقای کریمی